Ուսումնասիրել սահմամային գծում գտնվող զբոսաշրջային երթուղիները:
Ուսումնասիրել մարզի քարանձավները
Էկո տուրիզմի շրջանակում կատարել թռչնադիտարկում
Իրականացնել կիրճագնացություն(canyoning) սպորտային տուրիզմի շրջանակներում
Ճանապարհորդությունը իրականացվում է համատեղելով 3 դիպլոմային նախագծի ուսումնասիրություն
🗺 Երթուղի
Երևան-Երասխ-Ելփին-Ռինդ
Վերադարձ՝
Ռինդ-Ելփին-Երասխ-Երևան
⏰ Մեկնումը քոլեջի բակից ժամը
Ավարտը՝
Երթուղի՝50.000
💳 Գինը՝ Մի մասնակիցը վճարում է 4000 դրամ
Մասնակիցներ՝
1.Մեհրաբյան Սոնա 1.1
2.Լյուսինե Մելքոնյան 1.1
3.Սիմոնյան Գոհար 2.1
4.Ավետիսսյան Լիա 2.1
5.Սարգսյան Մելանյա 3.1
6.Մանվելյան Հրաչուհի 3.1
7.Պողոսյան Վիկտորյա 3.1
8.Խաչատրյան Ռոզա 3.1
9.Հարությունյան Անուշ 3.1
10.Էմանուէլլա Բուլղադարյան 3.1
11.Մարիաշ Շախվերդյան 4.1
12.Արևիկ Գևորգյան 4.1
13.Անահիտ Աբգարյան 4.1
14.Ինեսսա Գրիգորյան 1.1
Նախապատրաստական աշխատանք
Ռինդ գյուղում կան երկու վիմափոր եկեղեցիներ։ Մեկը գտնվում է Ռինդի Ուլգյուրում և հայտնի է «Ճգնավորի մատուռ» անունով։ Այս մեկն անհայտ է գիտական շրջանակների համար։
Եկեղեցին ժայռափոր է, գտնվում է դժվարամատչելի բարձունքի վրա։ Հավանական է, որ առաստաղը պատված է եղել որմնանկարներով։ Կառույցի հատակագիծը կլոր է, որի տրամագիծը մոտ 8 մետր է, բարձրությունը՝ 10 մետր։ Եկեղեցու դուռը արևմտյան կողմից է, որից վերև եղել է մեկ փոքր և երկու մեծ լուսամուտներ։ Խորանի ու նրան հարող պատերի ստորին մասը քայքայված է, բայց քիվ-երիզից ներքև երևում են ժայռի մեջ փորված պահոց-խորշերի վերին մասերը։
Հարակից կառույցներ
Ժայռազանգվածի հարավային հատվածում կան մի քանի փորված սրահներ, որոնց ճանապարհները քայքայված են և հնարավոր չէ հասնել այնտեղ առանց տեխնիկական միջոցների։ Սրահների պատերին կան քանդակված խաչեր։
Եկեղեցուց մի քանի տասնյակ մետր արևելք կան խաչքարեր և խաչքարերի պատվանդաններ։
Անձավաջրի կիրճը գտնվում է Վայոց Ձորում՝ Ելփին գյուղի մոտակայքում։ Կիրճն առանձնահատուկ է իր անանցանելի թվացող նեղ ժայռերով և դեղնակարմրավուն երանգներով։
Անձավաջրի կիրճի արշավը հիմնականում ուղեկցվում է Խարանալեռի (1897 մ)արշավի հետ, որի գագաթից բացվում է տեսարան դեպի Գենուտ, Շրեշտասար, Քարկատար, Ձիասար և Ծակքար լեռնագագաթները։
Հ.Գ.նկարները վերցված են ArmLand-ի կայքից:
Կիրճագնացություն Անձավաջրի կիրճում
Կիրճը գտնվում է Երևանից 97 կմ հեռավորության վրա, Վայոց ձորի մարզի Ելփին գյուղի մոտ։ Դեպի կիրճ արշավը կարելի է իրակնացնել Զանգակատնից Գորշասար բարձրանալուց հետո։ Գորշասարի գագաթից բաացվում է գեղեցիկ տեսարան դեպի Արարատ լեռը։
Անձավաջրի կիրճն ունի 3 կմ երկարություն, 3-5 մ լայնություն և 20-25 մ խորություն։ Այն իր հետաքրքրի և յուրօրինակ տեսքով հիացնում է:
Կիրճը շատ հարմար է քարանձավագնացության և կիրճագնացության համար, քանի որ չորս կողմից շրջապատված է տարբեր դժվարությունների կարգի ուղղահայաց հարթ ժայռերով։ Կիրճագնացության համար անհրաժեշտ կլինի.
• Ջուր (առնվազն 1 լ) • Թեթև ուտելիք • Սպորտային հարմարավետ հագուստ և մարզակոշիկներ
2002 թվականից Երևանում գործում է Play City ժամանցային համալիրը։ Այս եզակի վայրում հավաքված են զվարճանքի տարատեսակ տեսակներ։ Բոուլինգի սրահը համալրված է վեց խաղահրապարակներով, որոնք արտադրվել են ամերիկյան Brunswick ընկերության կողմից։ Խաղի հետքերը կարող են հարմարեցվել երեխաների համար: Քարտինգ՝ Play City քարտինգ ուղու երկարությունը 1 կմ է, տրամադրվում է գերմանական Rimo ընկերության արտադրության 15 Alpha մեքենա։ Թույլատրվում է մասնակցել 6 տարեկանից բարձր անձանց։ Մինչև 10 հոգի կարող են միաժամանակ խաղալ փեյնթբոլ: Յուրաքանչյուր խաղացողի տրվում է առնվազն 50 գնդակ: Մասնակցության իրավունք ունեն 10 տարեկանից բարձր անձինք։
Երթուղու վրա կարող են լինել միաժամանակ 8 մեքենա: Այս ատրակցիոնը կառուցված է նորագույն տեխնոլոգիաների կիրառմամբ՝ առանց էլեկտրական սյուների։
Մինի գոլֆ. բոլոր 18 մակարդակները ավարտելու համար կպահանջվի 45-60 րոպե: Մասնակցության իրավունք ունեն 10 տարեկանից բարձր անձինք։
Play City-ն ունի հրաձգարան և մանկական խաղահրապարակ՝ բատուտի և լաբիրինթոսով։ Այս զվարճանքի համալիրը ընտանիքի կամ ընկերների հետ հանգստանալու լավագույն վայրերից է:
Պարապլաներային սպորտ – Sky Club
araglider-ը օդում ճախրելու գերթեթև ինքնաթիռ է, որի դիզայնը նման է պարաշյուտի: Չնայած բոլոր նմանություններին, այս երկու ինքնաթիռները տարբերվում են նրանով, որ առաջինը նախատեսված է հորիզոնական թռիչքի համար, իսկ երկրորդը՝ ուղղահայաց վայրէջքի համար։ Պարապլանը հեշտ է բարձրանալ և վայրէջք կատարել, ինչպես նաև հեշտ է կառավարել: Այն տեղավորվում է ճամփորդական ուսապարկի մեջ, ինչը հեշտացնում է նախապատրաստական աշխատանքները։ Պարապլանը համարվում է օդից ավելի ծանր ինքնաթիռը: Թռիչքի արագությունը 20-70 կմ/ժ է։ Գործվածքի մանրամասների շնորհիվ պարապլանի քաշը կազմում է ընդամենը 5-7 կգ։ Փորձառու օդաչուն կարող է թռչել ավելի քան 300 կմ օդում և բարձրանալ 4000 մ բարձրության վրա, Երևանի Sky Club ձեռնարկությունն առաջարկում է վայելել գեղատեսիլ տեսարանները թռչնի հայացքից։
Թռիչքն իրականացվում է բարձրադիր տարածքով, օրինակ՝ Հատիսում, Ապարանում, Սևանա լճում, Դիլիջանում և այլն։ Այս վայրեր հասնելու համար ընկերությունը կազմակերպում է խմբակային փոխադրումներ երկկողմանի ուղղությամբ։ Գործարկման վայրում փորձառու հրահանգիչը ձեզ կպատմի թռիչքի մանրամասների մասին, որից հետո դուք կարող եք իրականացնել ձեր երազանքը: Թռիչքի ընթացքում փորձառու օդաչուները հոգ կտանեն ձեր անվտանգության մասին։
Yerevan Zipline Airlines
Զիփլայնը իջնել է պողպատե պարանի վրա՝ օգտագործելով գրավիտացիոն ուժերը: Իջնելը սկսվում է օդում՝ գետնից մի քանի տասնյակ մետր բարձրության վրա՝ հատուկ սարքի միջոցով։
Աշխարհի տարբեր քաղաքներում էքստրեմալ սիրահարները թռչում են զիփլայնով՝ ստանալով ադրենալինի մի մասը։ Նման հնարավորություն բոլորին ընձեռված է նաև Երևանում։
2018 թվականից Երևանի Zipline ավիաընկերությունը հրավիրում է բոլորին զգալու տարածաշրջանում ամենաերկարը և աշխարհում միակ ուղին, որն անցնում է կամրջի տակով։
Երթուղու երկարությունը 870 մ է, բարձրությունը սկզբնակետում՝ 123 մ, կամրջի տակով անցման բարձրությունը՝ 87-90 մ։
Այստեղ դուք կարող եք զարգացնել 120-140 կմ/ժ արագություն, որը կպարգևի ձեզ անմոռանալի պահեր և զգացողություններ։
Այս արտասովոր օդային երթուղին կարող է զգալ բոլորը՝ առանց տարիքային սահմանափակման։
Quest in Yerevan – Questroom
Քվեստը (անգլերեն quest — արկածային խաղից) համակարգչային խաղերի հիմնական տեսակներից է։
Խաղը ինտերակտիվ պատմություն է, որտեղ խաղացողը պետք է լուծի բարդ խնդիրներ և գլուխկոտրուկներ, որոնք պահանջում են համապատասխան ինտելեկտուալ հմտություններ:
Այս խաղը իրականության նկատմամբ ոչ պակաս հետաքրքրությամբ է խաղում հանգստի մասնագիտացված կենտրոններում։
Նման անսովոր վայր Երևանում Quest Room-ն է։ Այստեղ դուք փակված եք առեղծվածներով լի սենյակում, որտեղից կարող եք հեռանալ 60 րոպե անց։
Ձեզ հանձնարարված է՝ օգտագործել ակնարկներ, հասկանալ և լուծել հանելուկներ, բացել կողպեքները և հնարավորինս շուտ գտնել ելքը: Քվեստը խաղում է 2-4 հոգի։
Դարձրե՛ք ձեր ազատ ժամանակը հետաքրքիր և օրիգինալ, մասնակցե՛ք առաջարկվող տարաբնույթ քվեստներին։
Բուսաբանական այգի
Երևանի բուսաբանական այգին յուրօրինակ հանգստավայր է մայրաքաղաքի բնակիչների և զբոսաշրջիկների համար։ Հարուստ է կիսաանապատային գոտու տարբեր բուսատեսակներով։
Այգու տարածքի մանրանկարչության հրապարակներում կան բուսաբանական և աշխարհագրական տեսանկյունից հետաքրքրություն ներկայացնող բազմաթիվ բուսատեսակներ, ինչպես նաև տնտեսապես արժեքավոր, վայրի բուժիչ, դեկորատիվ և այլ տեսակներ:
Այստեղ աճեցվում են հայկական գյուղատնտեսական մշակաբույսերի վայրի ազգակիցների մոտ 200 տեսակ՝ բանջարեղեն, մրգեր և հատապտուղներ, կորիզավոր մրգեր, հացահատիկներ, համեմունքներ և այլն։ Կան նաև հազվագյուտ և անհետացող բույսերի 70 տեսակ, որոնցից 38-ը գրանցված են Կարմիր գրքում։ Հայաստանի Հանրապետությունը։
4 հեկտար տարածքում ձևավորվել են արհեստական կենսացենոզների 16 մոդելներ։ Դրանց թվում կան խմբեր, որոնք համարվում են վտանգված՝ սոլոնչակներ, ավազաքարեր, շիլյակներ, համադա, ջրաճահճային ցենոզներ։ Վերջին տարիներին բուսաբանական այգու արևադարձային և մերձարևադարձային բույսերի ֆոնդը՝ դենդրոֆլորան, համալրվել է 30, իսկ ծաղկաբույսերը՝ 12 նոր տեսակով։ Այգու կենտրոնական հատվածում՝ 2000քմ մակերեսով, գտնվում է վարդերի այգին, որում աճեցված են 20 սորտերի շուրջ 800 վարդի թուփ։
Բոուլինգ Երևանում — Արենա ժամանցի կենտրոն
«Արենա» ժամանցի կենտրոնը առաջարկում է բազմաթիվ տարբերակներ հետաքրքիր ժամանցի համար:
Ձեր տրամադրության տակ կան հինգ բոուլինգի սրահներ։
Այստեղ դուք կարող եք խաղալ բիլիարդ, թենիս և բասկետբոլ: Հրաձգարանը սպասում է սկսնակ և փորձառու հրաձիգների։
Կենտրոնն ունի տարբեր խաղային ավտոմատներ։ Օրվա ցանկացած ժամի այստեղ կարող եք կազմակերպել ընտանեկան կամ ընկերական հանդիպումներ։
Paintball ակումբ «Լեգեոն»
Paintball-ը (անգլերեն paint — paint և ball — ball) թիմային խաղ է, որի նպատակն է գրավել կայքում տեղադրված դրոշը։
Խաղը օգտագործում է հատուկ զենք, որը կրակում է ներկերի գնդակներ: Խոչընդոտի դեմ բախվելով՝ գնդակները գունավորում են այն:
Խաղահրապարակում կան նաև փոքր ապաստարաններ և խրամատներ։
Փեյնթբոլ «Լեգեոն» ակումբն առաջարկում է փեյնթբոլ խաղալ բնության գրկում՝ քաղաքային աղմուկից և առօրյայից հեռու։
Ակումբը տրամադրում է խաղային սարքավորումների վարձույթ և ապահովում մասնակիցների անվտանգությունը։
Այսպիսով, Legeon ակումբը բոլորին հնարավորություն է ընձեռում գլխավորել թիմը և փորձարկել իրենց ամենադժվար իրավիճակներում։
Ջրային տեսարժան վայրեր Երևանում – Ջրաշխարհ
Երևանի ամառային հանգստի լավագույն ուղղություններից մեկը Ջրաշխարհի բացօթյա ջրային ատրակցիոն համալիրն է՝ մոտ 2 հա տարածքով։
Սա ամառային շոգ օրերին զովությունը վայելելու լավագույն միջոցն է։ Համալիրը գործում է միայն ամառային ամիսներին և առաջարկում է տարբեր տարբերակներ երեխաների և մեծահասակների համար հետաքրքիր բացօթյա գործունեության համար:
Համալիրը համապատասխանում է եվրոպական չափանիշներին, ժամանակակից սարքավորումները ապահովում են ջրի որակը, որը համապատասխանում է ամենախիստ պահանջներին:
Մեծահասակների և երեխաների համար նախատեսված լողավազաններն ու ջրային ատրակցիոնները, հիդրոմասաժով լողավազանները կօգնեն հանգստանալ և ուրախացնել ողջ ընտանիքին։
«Ջրաշխարհի» տարածքում կան սրճարան, ռեստորան, բար, արագ սննդի կետ, լոգասենյակներ, հանդերձարաններ, ավտոկայանատեղի։
Ձեր անվտանգությունն ապահովում են փորձառու մարզիչներն ու փրկարարները, ովքեր անհրաժեշտության դեպքում անմիջապես առաջին օգնություն կցուցաբերեն տուժածներին։
Ուղղաթիռների վարձույթ Հայաստանում
Հայաստանում տարբեր հանգամանքներում և իրավիճակներում հնարավոր է ուղղաթիռ վարձել։
Հայկական ուղղաթիռների ընկերությունը արագ, անվտանգ և մատչելի գնով կտեղափոխի ձեզ ցանկացած կետ Robinson R66 տեսարժան վայրերով ուղղաթիռով, հինգ տեղանոց Aerospatiale SA342 Gazelle-ով կամ հարմարավետ Airbus Helicopters-ով:
Այս ինքնաթիռները նախատեսված են ինչպես գործնական, այնպես էլ հանգստի թռիչքների համար: Սա ճանապարհորդության լավագույն տարբերակներից մեկն է Հայաստանում, Վրաստանում, ինչպես նաև Ռուսաստանում և մի շարք այլ երկրներում:
Ընկերությունը տրամադրում է բարձրակարգ ուղղաթիռներ և փորձառու օդաչուներ, ինչը թույլ է տալիս իրականացնել ցանկացած գաղափար յուրաքանչյուր առանձին երթուղու նախագծման մեջ։
Կարող եք ուղղաթիռ պատվիրել լրագրողական էքսկուրսիաների կամ գովազդային նպատակներով, ֆոտո և վիդեո նկարահանումների, ինչպես նաև ձեր սիրելիներին անմոռանալի ծննդյան կամ հարսանեկան նվեր մատուցելու համար։ Վայելե՛ք հայկական եզակի բնապատկերները և ավելացրե՛ք ձեր զարմանալի և անմոռանալի պահերի հավաքածուն:
Օդապարիկով թռիչքներ Հայաստանում – Skyball
Տաք օդապարիկը օդից ավելի թեթև թռչող սարք է, որն աշխատում է՝ օգտագործելով տաք օդով կամ գազով լցված պատյանի բարձրացնող ուժը, որի խտությունը ավելի քիչ է, քան օդը: Աերոնագնացությունը առաջացել է 18-րդ դարում։
Տաք օդապարիկի հայտնագործողները՝ Էթյեն և Ժոզեֆ Մոնգոլֆիե եղբայրները, առաջին թռիչքն իրականացրել են իրենց ստեղծած սարքով 1783 թվականին։ Ներկայումս օդապարիկները օգտագործվում են սպորտային, գիտական, հետազոտական նպատակներով, ինչպես նաև բացօթյա գործունեության համար։
Aeronautics in Armenia-ն մեկնարկել է 2014 թվականին Skyball-ի կողմից։ Ներկայումս այն միակ հայկական ընկերությունն է, որն ունի այդ ինքնաթիռների շահագործման լիցենզիա։
Կազմակերպվում են անհատական և խմբակային թռիչքներ։ Ընկերությունն իրականացնում է ուղեւորափոխադրումներ Երեւանից դեպի նպատակակետ եւ հակառակ ուղղությամբ։ Թռիչքը տեւում է մոտ մեկ ժամ, ամբողջ ծրագիրը՝ 4-5 ժամ։ Թռիչքի ընթացքում ուղևորներին առաջարկվում է փոքրիկ հյուրասիրություն, իսկ վերջում նրանց շնորհվում են բարձրորակ լուսանկարներ և դիպլոմ:
Հովիկ Հայրապետյանի անվան ձիասպորտի կենտրոն
Հովիկ Հայրապետյանի անվան ձիասպորտի կենտրոնը ամենամեծն է Հայաստանում։ Այն բացվել է 2001 թվականին։
Կենտրոնը, որը գտնվում է Երևանի Շենգավիթի տարածաշրջանում, զբաղեցնում է մոտ 85 հա տարածք։ Այստեղ է գտնվում նաև երկրի ամենամեծ հիպոդրոմը։
Ձիասպորտը Հայաստանում սկիզբ է առել 1953թ. Այժմ այն մշակվում է Ձիասպորտի հանրապետական ֆեդերացիայի հովանու ներքո, որը սերտորեն համագործակցում է Ձիասպորտի միջազգային ֆեդերացիայի հետ։
Կենտրոնն ունի 1800 մ երկարությամբ վազքուղի, ինչպես նաև բաց և փակ հարթակներ՝ նախատեսված միջազգային մրցումների համար։
Հ.Հայրապետյանի անվան ձիասպորտի կենտրոնը կազմակերպում է ձիավարության անհատական և խմբակային պարապմունքներ մեծերի և երեխաների համար:
Խորհրդային մոնումենտալությունն այստեղ միախառնվում է հնագույն վանքերի, եվրոպական ոճի կոնցեպտուալ բարերի հետ՝ գունեղ շուկաների հետ: Առանց վիզայի ռեժիմը, վեց ամիս մնալը և բնակիչների շրջանում ռուսաց լեզվի տարածվածությունը Երևանը դարձնում են տեղաշարժվելու և հանգստանալու ամենասիրված վայրերից մեկը։ RBC Life-ը զրուցել է ռուս վերաբնակիչների հետ և կազմել Երևանի փոքրիկ ուղեցույց՝ ինչ տեսնել, խմել և ուտել:
Սերգեյ Փարաջանովի տուն-թանգարան
Թանգարանը նվիրված է 20-րդ դարի խորհրդանշական ռեժիսորին և նկարչին։ Ցուցահանդեսին գոհացնում է ոչ միայն Փարաջանովի տան վերստեղծված ինտերիերը, այլև նրա նկարների, լուսանկարների, կոլաժների, հեղինակային ինստալյացիաների և դիմանկարների աներևակայելի հարուստ հավաքածուն՝ կեֆիրի կափարիչներով կամ ծղոտե զամբյուղներով գլխին: Ի դեպ, թանգարանի կառուցման վայրն ինքն է ընտրել Փարաջանովը։ Զգացվում է. պատուհաններից բացվում է շունչ կտրող տեսարան դեպի սուր ատամնավոր կիրճը և քաղաքը։
Սրճարան Twelve Tables
Սա իսկական գաղտնի վայր է «ձեր սեփական համար», որը դեռևս չի հայտնվել որևէ հայտնի ուղեցույցում, ինչը նշանակում է, որ այստեղ դեռ հարմարավետ է, համեղ և էժան։ Մուտքի մոտ կա վինտաժ խանութ՝ կարող եք հուշանվեր ստանալ։ Ցանկից դուք պետք է փայփայեք ձեզ լոբի ապուրով, պաելայով, տեղական տնական բագետով և աղանդերով՝ վաֆլիներով և տորթերով: Հնարավորության դեպքում տեղ թողեք տնական լիմոնադի համար։ Դուք չեք զղջա։
Ֆոտադարան Միրզոյան
Այս հասցեում է գտնվում կովկասյան տարածաշրջանում լուսանկարչության մասին գրքերի ամենամեծ հավաքածուն։ Եվ այն անընդհատ թարմացվում է: Ներսում կա coworking տարածք և սրճարան-բար։ Ընդհանուր առմամբ, այս վայրը ռետրոյի սիրահարների համար է՝ հին փայտե պատշգամբ, կարի մեքենայի սեղաններ և հարմարավետ վերմակներ: Պաղպաղակը պորտ գինիով դիվերսիֆիկացնում է առավոտը և ձեզ տրամադրում հանգստություն և բարձր մտքեր: Օրվա ընթացքում ստեղծագործ երիտասարդները գալիս են այստեղ՝ աշխատելու դյուրակիր համակարգիչներով, իսկ երեկոյան դասախոսություններ, համերգներ և հանդիպումներ տեղի հայտնիների կամ այցելու հյուրերի հետ՝ ռուսերեն, հայերեն և անգլերեն:
Սրճարան Zanzibar
Նորաոճ վայր, որը դուր կգա սելֆիի սիրահարներին հիշարժան ինտերիերում: Օրվա ընթացքում ընդունված է ուտել համեղ ու շատ, իսկ երեկոյան՝ պարել կենդանի թմբուկի տակ։ Վասաբիով ծովախեցգետիններ, ավոկադոյի և տրյուֆելի յուղով բենեդիկտ ձու, տավարի կարպաչիո — ճաշացանկը պարունակում է ճաշատեսակներ բոլոր մակարդակների գուրմանների համար: Այսպիսով, ոչ ոք սոված կամ հիասթափված չի հեռանա:
Արվեստի տարածք «Դալան»
Արվեստի պատկերասրահ, նվերների խանութ և էթնիկ ռեստորան: Տեղացի նկարիչների հուշանվերներ, նկարներ, կերամիկայի և զարդերի մեծ հավաքածու յուրաքանչյուր ճաշակի, գույնի և բյուջեի համար: Կարող եք պատվիրել տոլմա, և մինչ այն պատրաստվում է, զբոսնել պատկերասրահով և փորձել բոլոր օղակները, գնել տավիղ, աղաման կամ նույնիսկ փայտե ժամացույց։ Առանձնահատուկ ուշադրության է արժանի զարմանալի աղանդերով թեյարանը։
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն
Թատրոնի անսովոր շենքը նախագծվել է Ալեքսանդր Թամանյանի կողմից 1930-ականների սկզբին (1937 թվականին Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսում Թամանյանը դրա համար գրավել է առաջին տեղը): Այժմ թատրոնն ապրում է իր գոյության, թերեւս, լավագույն ժամանակները։ Բեմում կարելի է հանդիպել բազմաթիվ աշխարհահռչակ աստղերի։ Ծրագիրը ներառում է դասական և ժամանակակից բալետի, օպերայի և դասական երաժշտության համերգներ։ Հայերն իրենք թատրոնն անվանում են Երևանի հպարտություն։ Գնալը սովետական շքեղության ու գույնի հետևում է՝ թավշյա աթոռներ, ոսկեզօծ պատշգամբներ, բյուրեղյա ջահեր։ Իսկ ընդհանրապես կյանքում ավելի հարմար առիթ կլինի՞ Խաչատրյանի բալետ գնալու։
«Վերնիսաժ» շուկա
Վերնիսաժը բացօթյա թանգարան է։ Նվիրվում է արվեստի և շուկայի բոլոր սիրահարներին: Գորգեր, արծաթյա գդալներ և հին տեսախցիկներ Երևանում մեծաքանակ. Այստեղ վաճառողները կամաց-կամաց նարդի են խաղում և բռնում օտարերկրյա զբոսաշրջիկներին հատուկ գնով, բայց, այնուամենայնիվ, երբեմն կարող եք նստել տեղական ձեռագործ արհեստավորի, նկարչի կամ ով ցանկանում է արագ միաձուլել որոշ հազվագյուտ երաժշտական գործիքներ: Եթե դուք չեք պատրաստվում որևէ բան գնել, ապա կարող եք պարզապես գալ և դիտել, թե ինչպես է փորձառու հնավաճառը դեմքին ձանձրույթի հպումով վաճառում է ակնհայտ ցեխոտ աթոռը անցորդին, բացատրելով, որ սա պատմության հետ կապված բան է:
Կապուտան (Գոգի) լիճը գտնվում է Հայաստանի Սյունիքի մարզում Զանգեզուրի լեռնահամակարգի կատարային մասում, Քաջարան քաղաքից 8,5 կմ հարավ-արևմուտք՝ ծովի մակերևույթից 3200 մ բարձրության վրա, մակերեսը 10 հա է, ծավալը` 1,5 մլն.մ3, առավելագույն խորությունը` 22 մ: Ջրափնյա գծի երկարությունը 1,6 կմ է: Լիճը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Բնապահպանության նախարարության բնության պետական հուշարձանների ցանկում (ցանկում ներառվել է 2008 թվականից):
Դեպի լիճ տանող ճանապարհին կարելի է հանդիպել բեզոարյան այծ, վայրի ոչխար, վարազ, արջ: Այստեղ ձևավորված են լեռնային, տափաստանային, լեռնաանտառային, մարգագետնատափաստանային, ենթալպյան, ալպյան և ձնամերձ լանդշաֆտներ: Ճանապարհը գերում է իր գեղեցկությամբ:
Լիճը շրջապատված է Զանգեզուրի լեռնաշղթայով, որը ձգվում է Վարդենիսի և Արևելյան Սևանի լեռնաշղթաների հանգուցվելու կետից (Քեթի լեռ) մինչև Արաքս գետի Մեղրու կիրճը։ Երկարությունը շուրջ 130 կմ է։ Գազանալիճը, Ծակքար, Կապտաչ և Խուրջին լճերը նույնպես գտնվում են Զանգեզուրի լեռների կատարային մասում:
Այս տարածքում է գտնվում Զանգեզուրի արգելավայրը: Արգելավայրը հանդիսանում է բնության հատուկ պահպանվող տարածք, որը հիմնադրվել է 2009 թ.-ին: Արգելավայրի տարածքը 17 368,77 հա է, գտնվում է ծովի մակերևույթից 2600-3904 մ բարձրության վրա։ Արգելավայրը ստեղծվել է մարգագետնատափաստանային, ենթալպյան և ալպյան էկոհամակարգերի պահպանության նպատակով։
Տարածքում կարելի է զարգացնել էկոզբոսաշրջություն, որի համար խոչընդոտ են հանդիսանում սահմանամերձ գոտի լինելու հանգամանքը և հանքային արդյունաբերությունը:
Այցելություն Գեղարդի վանական համալիր, որտեղ պահվում էր Սուրբ Նիզակը, որով, ըստ ավանդության, հռոմեացի զինվորը խոցել է խաչի վրա խաչված Հիսուս Քրիստոսին։ Միաձույլ ժայռից փորված Գեղարդն ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մշակութային ժառանգության ցանկում։
Այցելություն Գառնիի հեթանոսական տաճար։ 1-ին դարում կառուցված այն ծառայել է որպես հայ թագավորների ամառային նստավայր։ Տաճարի մոտ պահպանվել են հնագույն ամրոցի, թագավորական պալատի և III դարի բաղնիքի մնացորդներ։
Биржаков М.Б. «Введение в туризм» — М-СПб «Невский фонд», 2002. — 320 с.
Биржаков М. Б., Казаков Н. П. «Менеджмент спортивного туризма» — СПб.: «Издательский дом Герда», 2005. — 208 с.
Пасечный П.С. «Туризм спортивный » — М.: Советский спорт, 2007. — 229 с.
Пивоваров М. «История спортивного туризма» Маркетинг. — 2. — 2000. С. 63-68.
Тынянкин, О. А. Основы спортивного туризма: теория и практика : учебное пособие 2009ю — 163 с. электронно — библиотечная система.
Тынянкин, О. А. Основы спортивного туризма: теория и практика: учебное пособие / О. А. Тынянкин — Волгоград: 2018. — 133 с. — Текст : электронный /электронно — библиотечная система.
Վայոց ձորը տեղակայված է Հայաստանի հարավարևելյան մասում: Արևմուտքից այն սահմանակից է Նախիջևանին, իսկ արևելքից՝ Ադրբեջանի հանրապետության: Վայոց ձորը շրջապատված է բարձր լեռներով և լեռնաշղթաներով, որոնք բնական սահման են հարևան տարածքների հետ: Մարզն ունի հարուստ բուսական և կենդանական աշխարհ:
Վայոց ձորը Հայաստանի Հանրապետության ամենաքիչ բնակչություն ունեցող մարզն է: Շրջանի երեք կարևոր քաղաքներն են՝ Եղեգնաձորը, Ջերմուկը և Վայքը:
Եղեգնաձորը Վայոց ձորի վարչական և պատմամշակութային կենտրոնն է: Տեղի բնակիչները շատ պահպանողական է և նշում է գրեթե բոլոր կրոնական և ավանդական տոները: Ամենահայտնի տոնակատարությունը բերքի փառատոնն է, որը տոնում են ամեն տարի՝ հոկտեմբերի երկրորդ կիրակի օրը:
Եղեգնաձորը գտնվում է Արփա գետի աջ ափին: Այն Հայաստանի ամենահին բնակավայրերից մեկն է: Քաղաքի անունը առաջին անգամ հիշատակվել է VII դարում: Որոշ ժամանակ այն հայտնի է եղել որպես Միկոյան՝ ի պատիվ հայ մեծ քաղաքական գործիչ Անաստաս Միկոյանի:
Վայոց ձորի տեսարժան վայրերը Նորավանք Վայոց ձորի ամենահայտնի վանքը 13-րդ դարում կառուցված Նորավանքն է: Վանական համալիրը ներառում է Սուրբ Կարապետ եկեղեցին, Սուրբ Գրիգոր մատուռը և Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին: Վանքն առավել հայտնի է իր երկհարկանի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցով, որի շինարարությունն ավարտվել է 1339 թվականին:
Կառույցը մի իսկական գլուխգործոց է՝ ստեղծված տաղանդավոր քանդակագործ և մանրանկարիչ Մոմիկի կողմից: Նորավանքը վարպետի վերջին գործն է։ Նա մահացել է վանքի շինարարությունն ավարտելուց անմիջապես հետո և թաղվել է եկեղեցու բակում:
2002 թվականին Նորավանքը ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում:
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Արենի)
Արենիի եկեղեցին գտնվում է Հայաստանի Վայոց ձորի մարզի Արենի գյուղի մոտ, Արփա գետի ձախ ափին, գյուղին հարող բարձունքի վրա։
Ըստ եկեղեցու արևմտյան մուտքի արձանագրության, կառուցվել է Սյունյաց արքեպիսկոպոս Հովհաննես Օրբելյանի կողմից 1321 թվականին, ճարտարապետն է Մոմիկը։
Եկեղեցու գմբեթը քանդվել էր 1840 թվականի երկրաշարժից։ 1967–1972 թվականին կատարվել են եկեղեցու պատերի և ծածկի նորոգման աշխատանքներ։ 1998 թվականին պոլսահայ Արտաշես Տյուզմեճյանի բարերարությամբ եկեղեցու գմբեթը վերականգնել է իր նախնական տեսքը։
Եկեղեցու մոտ գտնվում են իշխան Տարսայիճ Օրբելյանի ապարանքի ավերակները, իսկ շուրջը՝ XIII–XVII դդ խաչքարեր և տապանաքարեր:
Արատեսի վանք
հայկական վանք Հայաստանի Վայոց ձորի մարզում, Եղեգիս գետի Արատես վտակի ափին, բլրի գագաթին։
13-րդ դարի վերջին Ստեփանոս արք. Օրբելյանը Արատեսի վանքը իր կալվածքներով հանձնել է Նորավանքին՝ որպես ամառանոց, իսկ 1301 թվականին վանքին է նվիրել Գեղարքունիք գավառի ութ գյուղ։ Վանքում 1303 թվականին գրիչ Խաչատուր Երզնկացին Ստեփանոս արք. Օրբելյանի պատվերով ընդօրինակել է Գրիգոր Նյուսացու «Մեկնութիւն ժողովողին» աշխատությունը։ Վանքի տարածքում կան 10–17-րդ դարի խաչքարեր և տապանաքարեր։
Ջերմուկի ջրվեժ Վայոց ձորի երկրորդ կարևոր քաղաքը Ջերմուկն է՝ Հայաստանի ամենահայտնի առողջարանը: Այն շրջապատված է լեռներով և խիտ անտառներով և հարուստ է քաղցրահամ ու հանքային աղբյուրներով: Այստեղ կան նաև ստորգետնյա գեյզերներ, որոնք օգտագործվում են ինչպես խմելու, այնպես էլ լոգանքներ ընդունելու համար: Ջերմուկի հանքային ջուրը բուժում է տարբեր հիվանդություններ և նյարդաբանական խանգարումներ:
Ջերմուկի ջրվեժը Վայոց ձորի գլխավոր տեսարժան վայրերից է: Այն Հայաստանի մեծությամբ երկրորդ ջրվեժն է (70 մ), որը գեղատեսիլ շրջակայքի հետ միասին աննկարագրելի բնապատկեր է ատեղծում:
Կեչուտի ջրամբար Ջերմուկից 3,5 կմ դեպի հարավ, Արփա գետի վրա, գտնվում է Կեչուտի ջրամբարը: Այն կառուցվել է 1981 թվականին` Սևանա լճի ջրի մակարդակը կարգավորելու համար:
Վայոց ձորի բնակչությունը Ըստ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալների, Վայոց ձորի մարզում ապրում է ընդամենը 52 324 մարդ, որից 99,74% հայեր են, 0.15%-ը՝ ռուսներ, 0,04%-ը՝ ուկրաինացիներ:
Եղեգնաձոր
Եղեգնաձորը Վայոց ձորի մարզկենտրոնն է: Այն տեղակայված է Հայաստանի հարավ-արևելյան մասում ՝ Արփա գետի վտակ հանդիսացող Սրկղոնք գետի ափին: Քաղաքը գտնվում է Երևանից 123 կմ հարավ, բարձրությունը ծովի մակարդակից 1194 մ է: Կլիման մեղմ է, բնութագրվում է ձնառատ ձմեռներով և տաք ամառներով:
Եղեգնաձորի պատմությունը Եղեգնաձորը Հայաստանի ամենահին բնակավայրերից մեկն է: Քաղաքն առաջին անգամ հիշատակվել է 5-րդ դարում: Եղեգնաձորի տարածքը համընկնում է Մեծ Հայքի Սյունիք նահանգի Վայոց ձոր գավառի արևմտյան հատվածին։ Միջնադարում Մետաքսի ճանապարհը անցնում էր Վայոց ձորով: 10-13-րդ դարերի ընթացքում քաղաքում կառուցվել են բազմաթիվ եկեղեցիներ, վանական համալիրներ, կամուրջներ և քարվանատներ:
1747 թվականին, երբ Արևելյան Հայաստանը դեռևս գտնվում էր Իրանի տիրապետության տակ, քաղաքը Նախիջևանի Խանության մի մասն էր և հայտնի էր որպես Քեշիշքենդ: 1935-ին այն վերանվանվել է Միկոյան՝ քաղաքական գործիչ և բոլշևիկյան առաջնորդ Անաստաս Միկոյանի պատվին: 1956-ին քաղաքը վերանվանվել է Եղեգնաձոր:
Եղեգնաձորի տեսարժան վայրերը Եղեգնաձորը Վայոց ձորի պատմամշակութային կենտրոնն է: Այստեղ շատ են հին եկեղեցիները։ Քաղաքի ամենահայտնի վայրը 13-14-րդ դարերի Նորավանքի վանական համալիրն է: Եղեգնաձորի Զորաց Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին ևս մի արվեստի գործ է, որն անհրաժեշտ է տեսնել: Քաղաքում գտնվող 12-րդ դարի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (հայտնի նաև որպես Սուրբ Սարգիս) ծառայում է որպես Հայ առաքելական եկեղեցու Վայոց ձորի թեմի նստավայր:
Եղեգնաձորից ոչ հեռու գտնվում է Սպիտակավոր Սուրբ Աստվածածին վանքը, որը կառուցվել է 1321 թվականին: 1987 թվականին հայ ազգային հերոս և ռազմական առաջնորդ Գարեգին Նժդեհի աճյունը գաղտնի տեղափոխվել և ամփոփվել է Սպիտակավոր վանքի բակում: Նժդեհը մահացել էր խորհրդային բանտում 1955 թվականին։
Եղեգնաձորից ոչ հեռու է գտնվել 13-14-րդ դարերի նշանավոր հայկական կրթօջախ՝ Գլաձորի համալսարանը, որը գործել է մինչև 1340 թվականը: 1984-ին՝ Գլաձորի համալսարանի 700-ամյակի առթիվ, Վերնաշեն գյուղի Սուրբ Հակոբ պատմական եկեղեցում ստեղծվեց «Գլաձորի համալսարան» պատմամշակութային արգելոց-թանգարանը:
Քաղաքում կա հնագիտական թանգարան, ինչպես նաև գեղարվեստի դպրոց, մարզադպրոց և երաժշտական ակադեմիա: Եղեգնաձորի հայտնի բերքի փառատոնը տեղի է ունենում ամեն տարի՝ հոկտեմբերի երկրորդ կիրակի օրը: Այստեղ մեծ շուքով և ուրախությամբ են նշում նաև Տրնդեզն ու Վարդեվառը։
Արտաշատ քաղաքը ՝ Արարատի մարզի վարչական կենտրոնը, Շուրջ հինգ դար եղել է Մեծ Հայքի մայրաքաղաքը ։ Այդ տարածքը սկսել է բնակեցվել դեռևս Ուրարտուի թագավորության ժամանակ ։ Քաղաքը հիմնադրել է Արտաշես Ա թագավորը մ.թ. Ա. II դարում ։ Ի պատիվ թագավորի, նա ստացել է իր անունը: Արտաշեսը քաղաքը կառուցել է առևտրային ուղիների խաչմերուկում ՝ այն դարձնելով առևտրի կենտրոն ։
Այսօրվա Արտաշատը երկրի ամենամեծ գյուղատնտեսական շրջաններից մեկն է ։ Քաղաքը շրջապատված է խաղողի այգիներով և պտղատու այգիներով ։
Խոր Վիրապի Վանք.
Բիբլիական Արարատ լեռան ստորոտին է գտնվում Խոր Վիրապ վանքը (հայերենից թարգմանաբար ՝ «խոր փոս») ։ Վանքը կառուցվել է ստորգետնյա զնդանի վրա, որտեղ, ըստ ավանդության, Տրդատ 3-րդ թագավորի հրամանով բանտարկվել է նրան ծառայող Գրիգոր Լուսավորիչը ՝ քրիստոնեությունից հրաժարվելու համար ։ Գրիգոր Լուսավորիչը բանտում անցկացրել է 13 տարի ։ Մինչդեռ Տրդատը խելագարության մեջ ընկավ, բայց բժշկվեց Գրիգորիի կողմից։ Նա ապաշխարեց ի նշան երախտագիտության։ 301 թվականին քրիստոնեությունը հռչակվել է Հայաստանի պետական կրոն ։ Այսօր զառիթափ սանդուղքով կարելի է իջնել այն ցածր զնդանը, որտեղ բանտարկված էր Հայաստանի Մկրտիչը ։
642 թվականին բանտի վրա կանգնեցվել է մատուռ, որը ավերվել է ։ XVII դարում նրա տեղում կառուցվել է նորը։
Արտաշատից հյուսիս 4 — րդ դարի սկզբին Խոսրով Կոտակ թագավորը հիմնեց նոր քաղաք ՝ Դվին, որը Հայաստանի մայրաքաղաքն էր մինչև 9-րդ դարը ։ Քաղաքը դարձավ արհեստների և առևտրի խոշոր կենտրոն, այնտեղ արտադրվում էին գործվածքներ, Գորգեր, սպասք, ճենապակյա իրեր ։ 1236 թվականին այն վերջնականապես ավերվել է մոնղոլների կողմից ։
Դվին Դվինի սիստեմատիկ պեղումները կատարվում են 1937 թվականից և տվել են V–XIII դարերի Հայաստանի մշակույթը բնութագրող մեծ նյութ ։ Ամրոցում բացվել են 893թ.երկրաշարժից հետո կառուցված Հայաստանի կառավարիչների պալատների ավերակները (դրանց տակ ՝ 4-9–րդ դարերի պալատական կառույցների ավերակներ), պաշտոնատար անձանց բնակելի տները և 10-13–րդ դարերի խեցեգործական արհեստանոցները ։ Քաղաքի կենտրոնում են VII դարում III դարի բազիլիկ հեթանոսական տաճարից վերակառուցված տաճարի մնացորդները, կաթողիկոսի պալատը (V դար), բազիլիկ եկեղեցին (VI դար), մեծ քարավանատան շենքը (VI դար) և այլն ։ Դվինի վարպետների ստեղծած Կենցաղային և արվեստի շատ առարկաներ այժմ պահվում են Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժում ։
Արարատի մարզում ՝ Գեղամա լեռնաշղթայի հարավային մասում, ձգվում է Խոսրովի արգելոցը, որի կաղնու անտառները տնկել է դեռևս Խոսրով Կոտակ թագավորը ։ Պետական պաշտպանված արգելոցն ունի ամենահարուստ բուսական և կենդանական աշխարհը: Այստեղ աճում են 1686 տեսակի բույսեր, որոնցից 146-ը Կարմիր գրքում են ։
ՀԵՌԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՐԵՎԱՆԻՑ 88 կմ Պարույր Սևակի տուն-թանգանարնը գտնվում է բանաստեղծի ծննդավայրում՝ Զանգակատուն գյուղում: Բացվել է Պարույր Սևակի ողբերգական մահվան տասնամյա տարելիցի օրը՝ 1981 թ. հունիսի 17-ին: Թանգարանը կառուցվել է նրա հայրենի տան կողքին, այգու մեջ: Թանգարանում պահպանվում են շուրջ 700 ցուցանմուշներ: Ցուցասրահը հարստացված է Պարույր Սևակին նվիրված՝ Սարգիս Մուրադյանի` 1985-1986 թթ. կատարած մեծադիր, սիմվոլիզմով հագեցված որմնանկարներով: Թանգարանում հաճախ են կազմակերպվում սևակյան պոեզիայի օրեր․ հյուրերին հնարավորություն է ընձեռվում ունկնդրել պոեզիայի ընթերցումներ և հենց բանաստեղծի ընթերցմամբ ձայնագրություններ:
ՎԱԶԳԵՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՐԵՎԱՆԻՑ 51 կմ
Վազգեն Սարգսյանի տուն-թանգարանը նվիրված է հայ հասարակական-քաղաքական և ռազմական գործիչ Վազգեն Սարգսյանի կյանքին ու գործունեությանը: Բացվել է 2001 թ-ի մարտի 5-ին։ Գտնվում է Արարատի մարզի Արարատ գյուղում։ Թանգարանում ամփոփված է Վազգեն Սարգսյան գրողի, զինվորի, սպարապետի, պետական գործչի կյանքն ու կենսագրությունը ներկայացնող պատմությունը։ Տուն-թանգարանի բակում տեղադրված է սպարապետի կիսանդրին: Սպարապետի ծննդյան օրը մարտի 5-ին թանգարանում կազմակերպվում են տարբեր միջոցառումներ:
